رک چیست ؟
هنگام راه اندازی یک شبکه، همیشه باید به نحوه چیدمان اجزای خود توجه کنید. رک های سرور و شبکه چارچوب کاملی برای این کار ارائه می دهند. رک محفظه ای فلزی است که جهت نگهداری و محافظت از تجهیزات مختلف شبکه مانند سوئیچ ، روتر ، فایروال ، پچ پنل ، سرور ، تجهیزات مخابراتی ، یو پی اس و … مورد استفاده قرار می گیرد. قراردادن سرورها و سایر تجهیزات فناوری اطلاعات در یک رک به سازماندهی آنها کمک کرده و کنترل جریان هوا را آسان تر می نماید.
مزایای استفاده از رک
1- استفاده بهینه از فضای موجود در اتاق سرور یا دیتاسنتر : یک رک سرور بطور متوسط حدود 1.5 متر مربع از فضای موجود در اتاق سرور را به خود اختصاص می دهد، منتها چون در یک رک، تجهیزات پسیو و اکتیو شبکه در طبقات مختلف آن قرار می گیرند، عملا می توان حجم زیادی از تجهیزات شبکه را در کمترین فضای ممکن از اتاق سرور یا دیتاسنتر نگهداری نمود. به عبارت دیگر با کمک یک رک می توان از فضای عمودی موجود نیز بهره جست.
2- محافظت از تجهیزات در برابر سرقت و دسترسی های غیر مجاز : با کمک انواع مختلف قفل ها ( قفل دارای کارت هوشمند، قفل رمز دار و … ) و تجهیزات محافظتی موجود در رک مانند سنسور ضربه ، آژیر خطر، دزدگیر و … می توان از دسترسی های غیر مجاز و حتی سرقت جلوگیری نمود.
3- محافظت از تجهیزات در برابر آسیب های تصادفی و ناخواسته
بدنه فلزی رک ، همانند یک سپر از تجهیزات نصب شده داخل خود ، در برابر ضربه ها ناخواسته ، محافظت می نماید.
4- کنترل آسان تر جریان هوا : استفاده از رک ، شرایط دمایی مطلوب و گردش هوای مورد نیاز بین تمامی دستگاه ها را تضمین می کند. در صورتی که درب های رک از نوع مشبک باشند و یا کلا درب های رک را برداشته باشیم ، از جریان هوای طبیعی برای خنک نگه داشتن تجهیزات موجود در رک بهره می جوییم و در حالتی که امکان باز کردن درب های رک وجود نداشته باشد از فن های رک برای حفظ درجه حرارت و رطوبت مورد نیاز استفاده می کنیم.
5- ارائه آسان و سریع انواع خدمات فنی به تجهیزات : به دلیل دسترسی آسان از چهار طرف به داخل رک و تجهیزات نصب شده در آن، نصب و نگهداری فنی مورد نیاز به سادگی و در کمترین زمان ممکن، انجام خواهد شد.
انواع رک شبکه
رک های شبکه بر اساس نوع ساختار به 5 گروه اصلی زیر تقسیم می شوند :
- رک دیواری
- رک ایستاده
- رک لابراتواری یا فریم باز ( OPEN FRAME Rack )
- رک های قابل حمل ( Portable Rack )
- رک فضای باز ( Outdoor Rack )
این گروه از رک ها همانطور که از نامشان مشخص است، قابل نصب روی دیوار می باشند و بیشتر برای شبکه های کوچک و یا قسمتی از یک شبکه بزرگ ( با توجه به نقشه شبکه و توپولوژی انتخابی ) مورد استفاده قرار می گیرند.
ساختار رک های دیواری
ساختار رک های دیواری را می توان از دیدگاه های مختلف مورد بررسی قرار داد.
ابعاد رک های دیواری اصلی ترین ویژگی برای انتخاب رک مورد نظر می باشند. هر رک ( دیواری یا ایستاده ) دارای سه بعد می باشد. ارتفاع ، طول ، عرض
ارتفاع رک ها با واحدی تحت عنوان یونیت Unit شناخته می شوند. بطور کلی هنگام خرید یک رک دیواری مهمترین سئوالی که از شما پرسیده خواهد شد عبارتند از : ” ابعاد رک دیواری مورد نظر شما چیست ؟ ” یا ” ارتفاع رک دیواری مورد نظر شما چقدره ؟ ” یا ” رک دیواری چند یونیت نیاز دارید؟ ” .
انواع سایز رک دیواری از لحاظ ارتفاع رک یا یونیت رک عبارتند از :
- رک دیواری 4 یونیت
- رک دیواری 5 یونیت
- رک دیواری 6 یونیت
- رک دیواری 7 یونیت
- رک دیواری 9 یونیت
- رک دیواری 12 یونیت
بزرگترین رک دیواری موجود در بازار فعلی ، رک 12 یوینت عمق 60 می باشد ولی در گذشته رک دیواری 15 یونیت عمق 60 نیز در بازار موجود بود.
طول رک یا عمق رک که با توجه به عمق تجهیزاتی که قرار است در آن قرار بگیرند، تعیین می گردد. رک های دیواری موجود در ایران دارای عمق های 30 ، 32 ، 35 ، 40 ، 45 و 60 سانتی متر می باشند.
عرض رک که مطابق با استاندارد باید 60 سانتی متر باشد ولی در بازار فعلی به خاطر کاهش دادن قیمت تمام شده رک ، رک هایی با عرض های کمتر ( در بازه 50 تا 60 سانتی متر) نیز تولید می شوند.
2- انواع درب رک
درب رک های دیواری بطور کلی در چهار نوع تمام شیشه ای ، شیشه ای با زوار فلزی ، شیشه ای با فریم فلزی و تمام فلزی مشبک می باشند.
حال سئوال اصلی که ممکن است برای خواننده این مطلب پیش آید این است که کدام یک از چهار درب نسبت به سایر درب ها بهتر است ؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش ، ابتدا باید هر یک از درب ها را از لحاظ فنی مورد بررسی قرار دهیم.
– رک دیواری با درب تمام شیشه ای
– درب تمام شیشه ای به راحتی شکسته می شود.
– به مرور زمان محل نصب قفل روی درب تمام شیشه ای گشاده شده و قفل رک در جای خود می چرخد و دیگر درب رک بسته نمی شود.
– لولا ها یا همان محور هایی که درب تمام شیشه ای را به بدنه رک متصل نموده اند معمولا استاندارد نبوده و ممکن است به مرور زمان درب شیشه ای از جای خود خارج شده و بشکند، همچنین درب رک معمولا از همان ابتدا نسبت به بدنه رک تراز نبوده و یا بعد از چند بار باز و بسته شدن درب رک از حالت تراز خارج می شود.
سئوالات متداول
تفاوت بین رک سرور و رک شبکه چیست ؟
رک سرور و رک شبکه از لحاظ ظاهر و عملکرد بسیار شبیه به یکدیگر می باشند . برای درک بهتر تفاوت بین آنها بهتر است از دیدگاه های مختلف ساختار این دو نوع رک را با یکدیگر مقایسه نماییم.
1. عمق رک
از آنجایی که رک سرور تجهیزات شبکه عمیق تری را در خود جای می دهد (مانند انواع مختلف سرور ، یو پی اس و … ) باید عمق بیشتری نسبت به رک شبکه داشته باشد. رک شبکه برای قرار دادن روترها، پچ پنل ها و سایر تجهیزات شبکه با عمق کم مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین، رک سرور نسبت به رک شبکه فضای بیشتری را اشغال می کند.
عمق رک های سرور 100 سانتی متر به بالا و عمق رک های شبکه بیشتر 60 و 80 سانتی متر می باشند.
2. جریان هوا
درمقایسه با روتر ، سوییچ و سایر تجهیزاتی که درون رک های شبکه قرار میگیرند، استوریج ها ، سرورها و سایر تجهیزاتی که درون رک های سرور قرار میگیرند، گرمای بسیار زیادی تولید می کنند. فرض کنید در یک رک سرور 42 یونیت ، حدود 20 تا 30 عدد سرور 1 یونیت نصب شده باشد. به راحتی می توان تصور کرد که چه میزان گرما و صدا توسط این سرورها تولید خواهد شد.
به همین دلیل است که در دیتاسنترها واتاق های سرور بزرگ، درب رک های سرور از نوع مشبک بوده و یا کلا بدون درب می باشند تا هیچ مانعی برای گردش هوا در مقابل ورودی و خروجی سرورها وجود نداشته باشد.
در مقابل درب جلوی رک های شبکه بخاطر گرمای کم تولیدی توسط تجهیزات داخل آن معمولا از نوع شیشه ای بوده و درب پشت آن تمام فلزی می باشد و عمل گردش هوا توسط فن های نصب شده بر روی فن یونیت سقفی آن صورت می پذیرد.
3. توان تحمل وزن رک
ضخامت ورق یک رک سرور بخصوص در قسمت استراکچر و آداپتور های آن معمولا از 2 میلیمتر به بالا می باشد. وزن تجهیزات نصب شده در حالت فول لود ممکن است حتی به بیشتر از 1000 کیلوگرم هم برسد. به همین علت یک رک سرور باید از ساختار مستحکمی برخوردار باشد.
4. مدیریت کابل
بر خلاف رک سرور ، رک های شبکه معمولا بیشتر میزبان پچ پنل ها و سوییچ ها می باشند در نتیجه حجم کابل ورودی به این رک ها خیلی بیشتر از یک رک سرور میباشد. پس نیاز است که در رک شبکه از انواع مختلف مدیریت کابل عمودی و افقی و سایر نظم دهنده های دیگر استفاده نمود.
در مقابل در دیتاسنترها مشاهده می شود که معمولا فقط از استارکچر یا چهارچوب رک سرور استفاده می شود و غیر از سرور ها و یک پاور ماژول و یک سوییچ به ازای هر رک از نصب هرگونه تجهیز اضافه اجتناب می گردد.
با مرور مطالب بالا در مورد رک سرور و رک شبکه می توان نتیجه گیری کرد که تفاوت اصلی بین رک سرور و رک شبکه به خاطر نوع تجهیزاتی است که در هریک از آنها نصب می گردد. رک های سرور از لحاظ ابعاد بزرگ تر و جادارتر هستند و برای نگهداری تجهیزات بزرگ و سنگین مورد استفاده قرار میگیرند و در مقابل رک های شبکه کم عمق تر و از لحاظ بدنه ضعیف تر بوده و برای تجهیزات کوچکتر و سبک تر به کار گرفته می شوند.
